جغرافیای طبیعی ترکیه

نام محلی : ترکی (Turkey)

اسامی دیگر : عثمانی ، آسیای صغیر ، آناتولی ، روملی

پایتخت : آنکارا (Ankara)

نوع حکومت : جمهوری چند حزبی

رئیس حکومت : رئیس جمهور

رئیس دولت : نخست وزیر

زبان رسمی : ترکی استانبولی

جغرافیای طبیعی

موقعیت جغرافیایی

جمهوری ترکیه ، در نیمکره شمالی ، بین 36/5 و 42 درجه عرض شمالی و 26 و 45 درجه طول شرقی ، در جنوب غربی آسیا و جنوب شرقی اروپا ، محل تلاقی دو قاره ، قرار گرفته است. سرزمین ترکیه شکلی شبیه مستطیل دارد ؛ طول آن از شرق تا غرب 1660 کیومتر و عرض آن به طور متوسط 550 کیلومتر می باشد. ترکیه با مساحت 783،562 کیلومتر مربع ، کمتر از نصف مساحت ایران، سی و هفتمین کشور وسیع در جهان است. مساحت ایران 1،648،195 کیلومترمربع است و در رده هجدهم دنیا قرار دارد. مساحت خشکی های ترکیه 769،632 کیلومتر مربع و مساحت آب های آن 13،930 کیلومتر مربع است.

حدود 97 درصد از این کوشر ، در قاره آسیا و 3 درصد آن در قاره اروپا قرار دارد. بخش آسیایی ترکیه را آناتولی (Anatolia) یا آسیای صغیر و بخش اروپایی را تراس شرقی (Thrace) می نامند. این دو بخش به وسیله دریای مرمره (Marmara) و دو تنگه داردانل (Dardanelles) محل ارتباط دو دریای مرمره و اژه (Aegean) و بسفر (Bosphorus) (راه ارتباطی دریای سیاه و دریای مرمره ) از یکدیگر جدا شده اند.

دریاهای مدیترانه ، سیاه ، مرمره و اژه ؛ دو کشور اروپایی و شش کشور آسیایی در اطراف ترکیه قرار گرفته اند. مرزهای آبی این کشور حدود 7،200 کیلومتر و مرز خشکی آن جمعا 2،648 کیلومتر است.

ترکیه یکی از کشورهای زلزله خیز دنیا است. از نظر زمین شناسی بخش اعطم این کشور بر روی صفحه آناتولی قرار دارد و در دو طرف این صفحه ، دو گسل به نام های آناتولی شمالی و آناتولی شرقی قرار گرفته است. شدیدترین زلزله های ترکیه روی این دو گسل اتفاق افتاده اند. زلزله استامبول در سال 1509، با قدرت 7،2 مقیاس ریشتر ؛ زلزله ازمیت در سال 1999 ، با قدرت 7،6 مقیاس ریشتر ، و زلزله وان در سال 2011، با قدرت 7،1 مقیاس ریشتر ، شدیدترین زلزله های ترکیه بودند.

نمودار

مناطق طبیعی ترکیه

ترکیه به هفت منطقه جغرافیایی نقسیم می شود:

منطقه آناتولی شرقی (Eastern Anatolian) (Dogu Anadolu)

مناطق شرقی کشور را در برمی گیرد و مرتفع ترین و ناهموارترین منطقه ترکیه است. این منطقه با مساحت 163 هزار کیلومتر مربع بزرگترین منطقه در ترکیه است؛ ولی نسبت به سایر مناطق ترکیه ، تراکم جمعیت کمتری دارد. آب و هوای این منطقه نیز معتدل قاره ای است. کوه آرارات (Mount Ararat) بلندترین کوه ترکیه در این منطقه قرار دارد. همچنین ، دو رود مهم دجله (Tigris) و فرات (Euphrates) از این منطقه سرچشمه می گیرند.

منطقه فلات آناتولی مرکزی (Central Anatolian Plateau) (Ic Anadolu)

شامل دره هایی است که ساحل اژه را از فلات آناتولی جدا می سازد و در مرکز ترکیه قرار دارد. مساحت این منطقه 151 هزار کیلومتر مربع و آب و هوای آن نیمه خشک قاره ای است. معمولا در طول سال ، بارندگی در این منطقه کم است. آنکارا ، پایتخت ترکیه ، در این منطقه قرار دارد.

منطقه دریای سیاه (Black Sea) (Karadeniz)

شامل منطقه ساحلی شمال کشور است و در جنوب دریای سیاه قرار دارد. این منطقه به صورت کمربندی در بالای ترکیه قرار گرفته است. مساحت این منطقه 141 هزار کیلومتر مربع است و 18/1 درصد از ترکیه را در بر می گیرد. این منطقه ، تنها منطقه در کشور است که مردم روستا نشین آن بیش از مردم شهر نشین اند. این منطقه آب و هوای اقیانوسی دارد . در ساحل ، تابستان ها گرم و مرطوب و زمستان ها سرد و مرطوب است. همچنین این منطقه در مقایسه با دیگر مناطق ترکیه بیشترین میزان بارندگی را در طول سال دارد.

منطقه مدیترانه (Mediterranean) (Akdeniz)

شامل سواحل دریای مدیترانه در جنوب است. مساحت این منطقه 120 هزار کیلومتر مربع است. آب و هوای آن در ساحل مدیترانه ای است و تابستان هایی گرم و خشک و زمستان هایی سرد و مرطوب دارد . آب و هوای مناطق داخلی قاره ای است و تابستان هایی گرم و خشک و زمستان هایی سرد و برفی دارد. شهر آنتالیا در این منطقه قرار گرفته است.

منطقه اژه (Aegean) (Ege)

این منطقه با مساحت 79 هزار کیلومتر مربع در غرب کشور قرار گرفته است. منطقه اژه آب و هوای مدیترانه ای و معتدل دارد. در طول ساحل ، تابستان ها گرم و خشک و زمستان ها معتدل و سرد است. در مناطق داخلی تابستان ها گرم و خشک و زمستان ها سرد و همراه با بارش برف است. شهر ازمیر در این منطقه قرار دارد.

منطقه جنوب شرقی آناتولی (Southeastern Anatolia) (Guneydogu Anadolu)

در شمال سوریه و عراق و در جنوب شرقی ترکیه قرار دارد. مساحت این منطقه 75 هزار کیلومتر مربع است. این منطقه تحت تاثیر آب و هوای قاره ای و مدیترانه ای قرار دارد و از قدیم یکی از مهم ترین نواحی کشاورزی کشور بوده و حدود بیست درصد از آن زمین های کشاورزی است. رود دجله و فرات از این منطقه می گذرد و به ترتیب به سمت عراق و سوریه جاری می شوند.

منطقه تراس و سرزمین های مرزی دریای مرمره

(Thrace and the Boderlands of the Sea of Marmara)(Marmara)

شامل بخش اروپایی ترکیه یا به عبارت دیگر ، منطقه تراس و سرزمین های مجاور دریای مرمره در شمال غربی کشور می شود. مساحت این منطقه در حدود 67 هزار کیلومتر مربع است. این منطقه کوچکترین و در عین حال پرجمعیت ترین منطقه در ترکیه می باشد. تابستان های این منطقه گرم و مرطوب و زمستان های آن سرد و گاهی اوقات با بارش برف همراه است. بخش شرقی این منطقه ، کوهستانی و بلندترین نقطه آن کوه اولوداغ (Uludag) با ارتفاع 2،543 متر است. شهر استانبول در این منطقه قرار گرفته است.